Tvrđava Bač, svetionik u žitnici
Svetli neugasivim sjajem tvrđava Bač, kao svetionik u panonskoj žitnici – ispisujući svoju novu istoriju i kazujući staru.
Bila je najvažnija građevina u ravnici kroz koju su u prošlosti tutnjali Skordisci, Dačani, Huni, Goti, Ostrogoti i drugi osvajači na svojim brzim konjima, u potrazi za novom zemljom i bogatstvima, a nema sumnje da je Bač bio bogat grad, koji je privlačio pažnju. Istoričari su zabeležili da ga je prvi put spomenuo vizantijski car Justinijan u svom pismu iz 535.godine.
Bač sanjaju da osvoje, nekima to uspeva, poput Avara, drugi ga grade i ulepšavaju kao vladari Arpadovići, kada je bio i sedište biskupije.
Privlačan, Bač mami svetske putnike, pa arapski geograf Idrizi 1154. gоdinе ucrtava Bač u svoju kаrtu svеtа, to i potvrđuje zapisom: „Bаč је glаsоvitо mеstо, kојеg ubrајајu mеđu оstаlе vеlikе grаdоvе. Тu sе nаlаzе piјаcе, trgоvаčkе rаdnjе, zаnаtliје i grčki nаučnici… Žitо је pаk јеftinо, јеr sе mоžе nаći u izоbilјu…“
I danas to magično žito talasa obale panonske ravnice, dajući ljudima sigurnost i izobilje.
U vreme kada će nastati moćna tvrđava, Bač je bio u vlasti susedne države Ugarske, čiji je vladar, u to vreme bio Karlo Anžujski. Uznemiren zbog silnog srpskog kralja, a zatimi cara Dušana, čija se država vrtoglavo širila, Karlo Robert Anžujski odlučuje da se na granici njegovog krajevstva podigne tvrđava kao odbrana od napada. Nastala je između 1338. i 1342. godine i bila je bez sumnje veličanstven simbol kraljevstva i snažan odbrambeni zid koji je odbijao neprijatelje.
Na oko neosvojiva tvrđava sa don-žon kulom kraj rezidencijlne palate, i na uglavoima pet isturenih kula povezanih bedemom visine 12 metara, širine 2,5 sa kojih se pratilo sve u ravanici. Dograđivana i dorađivana kroz minule vekove da bi u 15.veku Bač „ stasao“ u neosvojivu tvrđavu koju je štitio vodeni jarak sproveden od meandara reke Mostange.
Palisadama ograđeno podgrađe bilo je prva zona u koju se ulazilo preko mosta i kroz ulaznu kulu sa kapijom. U severozapadnom delu meandra, na ostrvu, bio je smešten utvrđeni zamak, do koga se stizalo kroz izdvojeni barbakan, sa svih strana okruženog vodom. Onaj ko je bio u tom zamku mogao je mirno da spava.
Celo utvrđenje raspolagalo je 8.700 metara kvadratnih dok je osnova tvrđave, površine 5.600 metara kvadratnih u obliku trapezoida i prilagođena terenu.
Unutar utvrđenja, osim rezidencije, smešteni su razni objekti, bunari, žitne jame. Graditelji su insistirali na estetici pa sve objekte unutar tvrđave krasi dekorativni kamen u gotičkom stilu.
Posle Mohačke bitke 1526.godine Bač pada u turske ruke.
Najveća nesreća zadesiće je tokom Rakocijevog ustanka (1703 – 1711), kada je proterana osmanlijska vlast sa teritorija kraljevine Ugarske. Tada će biti minirana i napuštena.
Ali, na našu sreću, preživela je tvrđava, dočekavši svoje najlepše dane: rekonstrukciju i vidanje starih rana.
Najbolje očuvana srednjovekovna tvrđava u Vojvodini, rekonstruisana sredstvima EU i Vlade Srbije, postaje polako jedna od najlepših u državi. Zaslužila je da se podmladi, ulepša i da uživa u pogledima turista i pričama turističkih vodiča kakva je nekada bila.
Dijana Dimitrovska, Balkan City Magazine
autori beograd car dušan crkva crna gora Dijana Dimitrovska dinastija doktor film gitara glumac glumica istorija istoričar knez lazar knjiga kosovo i metohija kosovski boj manastir manastiri more muzika muzičar nebojša đorđević nemanjići pesnik pisac pozorište pravoslavlje profesor profesorka reditelj slikar slikarka SPC Srbija srednjovekovna srbija stefan nemanja stefan prvovenčani svi srpski vladari teatar turci tvrđava umetnost vera
