Pivski manastir, jedini koji je živeo na dva mesta
Tačno 13 godina bilo je potrebno da se izgradi Pivski manastir u 16. veku i isto toliko godina da se četiri veka kasnije preseli na novu lokaciju, zbog stvaranja akumulacionog jezera.
Tada je svaki kamen, svaka freska, svaki detalj crkve Uspenja Bogorodice brižljivo skidan i prenošen u brda iznad novog gradića Plužine, na severu Crne Gore, gde je uskoro počeo da niče novi Pivski manastir. Do 1975. godine preseljeno je 1200 kvadrata fresaka neprocenjive vrednosti, a među njima i u ortodoksnom hrišćanstvu jedinstvena freska na kojoj je naslikan čovek nepravoslavne vere.
Velika enigma isplela se baš oko toga ko je na toj fresi predstavljen, a sudbina nije dala da se otkrije identitet jer je vreme izbrisalo natpis koji bi ukazao o kome je reč. Pretpostavlja se da je na fresci u Pivskom manastiru „glavom i bradom“ veliki vezir Mehmed-paša Sokolović, rodom iz sela Sokolovići kod Višegrada.
Stari Pivski manastir podigao je Savatije Sokolović, obnovitelj Pećke patrijaršije, u periodu od 1573. do 1586.godine i rođak Mehmed-paše Sokolovića. Vešti ikonopisci i čuveni majstori kao da su se na tom manstiru koji je izgrađen na veličanstvneom mestu, na obali Pivskog oka koje pravi lepotica reka Piva, na nadmorskoj visini 604 metara, takmičili u svom umeću. Živopišu njegove zidove najpoznatija imena freskoslikarstva: Kiro Kozma i pop Strahinja iz Budmilja.
Vekovima je odlevao svim nedaćama. Ni vreme, ni Turci Osmanlije nisu mu mogli ništa. Sačuvao je svoje dragocenosti i freske neprocenjive vrednosti koja danas predstavljaju vrhunac jedne kulture, države i naroda.
Kada su vlasti Crne Gore odlučile da se na tom području napravi akumulaciono jezero preseljenje Pivskog manastira bio je najznačajniji i najteži poduhvat.
U preseljenju 1260 kvadratnih metara fresaka Pivskog manastira učestvovali su mnogi zavodi za zaštitu spomenika kulture iz Crne Gore i Srbije, pa čak i stručnjaci iz Rima.
Posao na skidanju fresaka odvajanjem od manastirskih zidova, obeležavanjem i konzervacijom zaspočet je je 1969. godina a 26.septembra 1982.godine završeno je kompletno preseljenje manastira na Sinjac, udaljen nekoliko kilometara od Pivskog oka koje jedino nije moglo biti preseljeno.
Pivski manastir pored svojih neprocenjivih fresaka čuva bvrojne dragocenosti: četiri rukopisana jevanđelja, okovana srebrnim pločama, tri nastala u Rusiji, dok se za četvrto ne zna odakle potiče, gramatu ruskog cara Aleksandra I, iz 1816.godine, arhijerejski sto, Kolo Bogorodičino, ukrasna vrata, stari rukopisi, štampane knjige, razni zaveti.
Poznat po svojoj riznici knjiga koja je jedna od najvećih u Crnoj Gori, okuplja duhovnike, a nepravaziđena prirodna lepota brojne zaljubljenike. Sve njih na kraju prigrli svojim mirom i nerešenom misterijom Pivski manastir – jedini koji je živeo na dva mesta.
Dijana Dimitrovska, Slovo 2024.
autori beograd car dušan crkva crna gora Dijana Dimitrovska dinastija dirigent doktor film freske gitara glumac glumica istorija istoričar knez lazar knjiga kosovski boj manastir more muzika muzičar nauka naučnik nebojša đorđević nemanjići pesnik pisac pozorište profesor profesorka reditelj slikar slikarka SPC Srbija srednjovekovna srbija stefan nemanja stefan prvovenčani svi srpski vladari turci tvrđava umetnost voda
